İş ahlakına neden ihtiyaç duyulur?

İş ahlakına neden ihtiyaç duyulur?

İş ahlakı neden gereklidir?

Ülkelerin gün geçtikçe nüfusu artmaktadır. Dünya nüfusu çoğaldıkça iş seçenekleri de çoğalır.

İş ahlakı neden gereklidir sorusuna verilecek bir çok cevap vardır. Ülkemizi ve dünyayı göz önüne alarak bu konuyu şu şekilde konuşabiliriz.

Ülkemiz ve dünya ülkeleri bir tarım ülkesi olmaktan çıkıp, sanayileşmiştir. Türkiye'nin 1980'li yıllarla beraber bir sanayi toplumu haline gelmiştir. Bu aşamaya geçtikten sonra ülkemizde dikkat çeken bir erozyon yaşanmıştır. Batılı tüketim toplumuna ayak uydurmaya çalışan Türk toplumunda milli gelir düzeyi, bu tüketimi karşılamaya yeterli olmayınca kişisel ve toplumsal düzende ahlak dışı bir çok uygulamalara maruz kalmıştır.

Dünya nüfusu giderek artmaktadır. Bu artışla beraber yeni istihdam ihtiyacı giderek büyümektedir. Yeni iş imkanlarına ihtiyaç duyulmuştur. Yeni imkanlar oluşturulmazsa işsiz ve yoksul kesimler, zenginlikten pay almak için sosyal ve siyasal şiddete başvuracak, medeniyeti tehdit edecektir. Bu durum da iş ahlakına uygun bir sorumluluk neticesinde istihdam yaratma zorunluluğu haline gelmektedir.

Küresel düzeyde çalışmalar yapan büyük kuruluşlara büyük sorumluluklar düşmektedir. Küreselleşme sonucunda değişik kültürlerden gelen insanların çok uluslu firmalarda çalışması yeni ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tür ortamlarda insanlar birbirini anlamalı ve saygı duymalıdır. Küresel kuruluşlar, insan haklarına saygı göstermelidir ve adaletli davranmalıdır. 

Bilişim devrimi ve küreselleşme, iş ahlakını da içerir hale gelmiştir. Bir mal ve hizmetin üretim sonucunda iş ahlakına uygun olmayan unsurlar varsa bu ürünün pazarlamasında sıkıntılar çıkabilir. Sosyal medya üzerinden ürünü boykot eden gruplar çıkabilmektedir. Bunun sonucunda boykot edilen kurumun hisse senetleri oranı düşmekte, zarar görebilmektedir. 

İş ahlakı hem örgütsel, hem de küresel açıdan eskiden olduğu gibi önemli hale gelmiştir.

İş ahlakını gruplara ayırırsak şu sonuçlar ortaya çıkar;

Normatif iş ahlakı

Betimleyici iş ahlakı

Normatif iş ahlakı: İş ahlakında uygun davranışların neler olması gerektiğini inceler ve buna göre çalışmalar yapar.

Betimleyici iş ahlakı: İş dünyasında var olan ahlaki sorunları ve bu konuda ortaya çıkan davranışları ortaya çıkarma üzerinde yoğunlaşır. Daha çok davranış bilimlerinin yöntemlerini kullanır. 

İşini ahlaki olarak yapan çalışan ve yönetici, her zaman kuruma kazandıracaktır. Saygı görecektir. İnsanlar tarafından sevilecektir. İş ahlakını genel ahlaktan ayıramayız. Bu nedenle aileye de büyük sorumluluklar düşmektedir. Ailede nasıl görürse, birey de öyle öğrenir. Ve ömür boyu davranışlarını değiştiremez. Dürüstlük çok önemlidir. Hem işte, hem toplumda. Dürüst insan her zaman kazanır.

Mehmet ZAROĞLU